مونتاژ و جایگذاری لولههای UPVC
لوله، اتصالات و شیرآلات UPVC پیمتاش ترکیه
اتصالات و شیرآلات یو پی وی سی FIP ایتالیا
لولههای یو پی وی سی FIMAP اسپانیا
اتصالات و شیرآلات یو پی وی سی CH اسپانیا
لوله و اتصالات یو پی وی سی VINO HYDROPOOL
امروزه، بیشتر لوله و اتصالات بکار رفته در سیستمهای لولهکشی از جنس پلی وینیل کلراید سخت (UPVC) است. مقاومت این ماده در برابر انواع مواد شیمیایی بسیار بالاست و سطح صاف و صیقلی دیوارههای آن، مانع از افت فشار و تجمع رسوبات در مسیر جریان سیال میشود. یو پی وی سی، بی بو و بدون مزه است و به همین دلیل، انتخاب بسیار مناسبی برای سیستمهای انتقال مواد غذایی و آب آشامیدنی به شمار میرود. این ماده، بسیار بادوام بوده و از مقاومت بالایی در برابر فرسایش و تغییرات جوی برخوردار است.
لوله و اتصالات UPVC در مقابل تغییرات دمایی (تا 60 درجهی سانتی گراد) مقاوم هستند و ویژگیهای خود را حفظ میکنند. این محصولات بسیار مستحکم بوده و حداکثر فشار کاری 16 بار را تحمل میکنند. به این ویژگیها، مقرون به صرفه بودن، تنوع محصولات و حمل و نقل و نصب آسان را هم اضافه کنید. در ادامه، با این ماده بیشتر آشنا میشویم و به بررسی ویژگیهای منحصر به فرد آن میپردازیم:
تاریخچه PVC به قرن نوزدهم میلادی برمیگردد که دو دانشمند در دو مقطع زمانی مختلف به طور تصادفی موفق به تولید این مادهی پلیمری شدند اما هیچ یک، پلی وینیل کلراید را به ثبت نرساندند. در سال 1913، فریتس کلاته آلمانی، روشی جدید را برای پلیمریزاسیون گاز وینیل کلراید با استفاده از نور خورشید ابداع کرده و پودر سفید رنگ PVC را به نام خود ثبت کرد. به دلیل سختی و شکنندگی PVC، تا قرن بیستم میلادی هیچ کس نتواست کاربردی برای این ماده پیدا کند.
اوایل قرن بیستم بود که کمپانی آمریکایی بی اف گودریچ از دانشمندی به نام والدو سمون خواست تا جایگزینی مصنوعی برای لاستیک پیدا کند چراکه قیمت این مادهی طبیعی، به شدت در حال افزایش بود. سمون توانست با اضافه کردن موادی به پی وی سی، آن را به مادهای انعطاف پذیر و کاربردی تبدیل کند. از آنجا که بیم توقف پروژه به دلیل رکود اقتصادی دهه 1920 میرفت، سمون، ایدهی استفاده از PVC به عنوان پوششی ضد آب برای پارچه را اجرایی کرد. این ایده با استقبال بازار مواجه شده و به سرعت، کاربردهای جدیدی برای پی وی سی معرفی شد. در دوران جنگ جهانی دوم، پی وی سی به سرعت جایگزین موادی شد که برای عایقبندی سیمکشی کشتیهای نظامی بکار میرفتند و همین امر موجب شد که تقاضا برای تولید این ماده دوباره شدت بگیرد. از دههی 1950، شرکتهای بیشتری شروع به تولید پی وی سی کردند و حجم تولید آن به طرز چشمگیری در سراسر جهان افزایش یافت. توسعه دهندگان همواره به دنبال این بودهاند که با ابداع روشهایی جدید، مشخصات این پلیمر ترموپلاستیکی را بهبود بخشیده و دامنهی کاربردهای آن را بیش از پیش گسترش دهند.
مادهی خام پی وی سی از پلیمریزاسیون مونومر وینیل کلراید حاصل میشود. گاز وینیل کلراید در نتیجهی واکنش گاز کلر (57 درصد) و گاز اتیلن (43 درصد) بدست میآید. گاز کلر مورد استفاده در این فرآیند از الکترولیز آب دریا به گاز کلر، سدیم هیدروکسید و گاز هیدروژن و گاز اتیلن مورد استفاده نیز پس از چند سری تقطیر شیمیایی نفت خام تولید میشود. همین عامل باعث میشود که در مقایسه با مواد خام پلی اتیلن و پلی پروپیلن، مادهی اولیه PVC از مزایای بسیار مهمی از جمله هزینهی پایین تولید و مصرف کمتر منابع نفتی در فرآیند تولید برخوردار باشد. در حالی که اتیلن (یکی از مشتقات نفتی) مورد استفاده در تولید مادهی خام PVC فقط 43 درصد است، مقدار اتیلن مورد استفاده در تولید مادهی خام سایر انواع پلاستیک مانند پلی اتیلن و پلی پروپیلن، به 97 درصد میرسد. بدین ترتیب، قیمت مادهی خام PVC نسبت به مواد اولیهی سایر انواع پلاستیک، خیلی کمتر به قیمت نفت وابسته است و تولید آن به حفظ ذخایر نفتی کمک میکند.
میتوان با اضافه کردن برخی از افزودنیهای شیمیایی به مادهی خام پی وی سی، ویژگیهایی به خصوص از جمله خاصیت ارتجاعی، سختی، نرمی و غیره را در آن ایجاد کرد. به عنوان مثال، اگر پی وی سی به عنوان مادهی اولیهی لولههای پلاستیکی مورد استفاده قرار گیرد، مواد شیمیایی خاصی به آن اضافه میشود که باعث میشوند لولهی پلاستیکی تولید شده، نرم بوده و خاصیت ارتجاعی داشته باشد. بدین ترتیب، لوله حین استفاده دچار شکستگی نمیشود. این مواد که نرم کننده نامیده میشوند، نیروی اصطکاک را با ایجاد پیوندهایی میان زنجیرهای پلیمری کاهش میدهند. در نتیجه، از شکستن این زنجیرهها جلوگیری شده و مادهی اولیه، از خاصیت انعطافپذیری برخوردار میشود. درصورتیکه از نرم کننده استفاده نشود، مادهی اولیه را UPVC (پی وی سی سخت) مینامند.
نکته : استفاده از این لوله ها در دمایی بالاتر از 60 درجه سانتی گراد اصلاً توصیه نمیشود.
فرمولاسیون یو پی وی سی، این پلیمر را به کاربردیترین ماده در میان انواع مواد ترموپلاستیکی تبدیل کرده است. لوله، اتصالات و شیرآلات UPVC به ویژه در زمینهی سیستمهای لوله کشی فشار قوی کاربرد دارند. محصولات UPVC، انتخابی مناسب و به صرفه برای سیستمهای انتقال مایعات شیمیایی خورنده و به طور کلی سیستمهای توزیع و تصفیه آب بوده و جایگزین لوله، اتصالات و شیرآلات فلزی و محصولاتی از جنس سایر مواد ترموپلاستیکی شدهاند. دلایل اصلی این امر، ویژگیهای منحصر به فرد محصولات UPVC است که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم:
لولهها و اتصالات UPVC نسبتاً سبک هستند (تقریباً نصف وزن آلومینیوم و یک ششم وزن فولاد). همین امر منجر به کاهش هزینههای حمل و نقل میشود. برای برش دادن این لولهها فقط به یک ابزار معمولی برش نیاز است. اتصال آنها نیز از طریق اتصالات چسبی یا رزوهای انجام میشود که فرآیندهایی سریع و آسان هستند و اتصالی مستحکم و فاقد هرگونه درز و نشتی ایجاد میکنند.
لولهها و اتصالات UPVC در برابر طیف گستردهای از اسیدها، بازها، الکلها و بسیاری از مواد شیمیایی دیگر مقاوم هستند. همین خاصیت باعث میشود که سیستمهای لولهکشی UPVC برای انتقال سیالات خورنده، آبی که pH آن پایین باشد، آبی که حاوی کلر باشد، آب شور و مواردی از این دست، مناسب باشد. این لولهها از موادی غیرسمی، بی بو و بی رنگ ساخته شدهاند و به هیچ وجه با سیالی که حامل آن هستند، واکنش نشان نمیدهند. از این رو برای سیستمهای انتقال آب آشامیدنی یا سیستمهایی که بطور مستقیم با سلامت انسان در ارتباط هستند، مناسبند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد مقاومت لوله ها و اتصالات UPVC در برابر مواد شیمیایی، به جدول زیر مراجعه کنید:
نام مادهی شیمیایی |
دمای 20 درجه سانتی گراد |
دمای 40 درجه سانتی گراد |
آنیلین |
نامقاوم L |
نامقاوم L |
آرسنیک اسید (تا غلظت 80 درصد) |
مقاوم J |
مقاوم J |
استون |
نامقاوم L |
نامقاوم L |
نمک باریم (اشباع شده) |
مقاوم J |
مقاوم J |
بنزوئیک اسید |
مقاوم J |
مقاوم J |
بنزین |
مقاوم J |
مقاوم J |
بوراکس (محلول آبی) |
مقاوم J |
مقاوم J |
بوریک اسید (محلول آبی) |
مقاوم J |
مقاوم J |
بوتانول |
مقاوم J |
مقاوم J |
کلسیم هیدروکسید (اشباع شده) |
مقاوم J |
مقاوم J |
نمکهای کلسیم |
مقاوم J |
مقاوم J |
کربنیک اسید |
مقاوم J |
مقاوم J |
سود سوزآور (سدیم هیدروکسید) (غلظت 50 درصد) |
مقاوم J |
مقاوم J |
اسید سیتریک |
مقاوم J |
مقاوم J |
اسید کلریک (تا غلظت 20 درصد) |
مقاوم J |
مقاوم J |
گاز کلر |
نامقاوم L |
|
کلروفرم |
نامقاوم L |
|
هوای فشرده به همراه روغن |
نامقاوم L |
نامقاوم L |
نمکهای مس |
مقاوم J |
مقاوم J |
گازوئیل |
مقاوم J |
مقاوم J |
اتانول (غلظت 96 درصد) |
مقاوم J |
مقاوم J |
اسید فرمیک (محلول آبی تا غلظت 50 درصد) |
مقاوم J |
مقاوم J |
گاز فریون 12 |
مقاوم J |
|
آبمیوه |
مقاوم J |
مقاوم J |
نفت کوره |
مقاوم J |
مقاوم J |
گلوکوز |
مقاوم J |
مقاوم J |
هگزان |
مقاوم J |
مقاوم J |
هیدروکلریک اسید (محلول آبی تا غلظت 38 درصد) |
مقاوم J |
مقاوم J |
آب اکسیژنه (تا غلظت 90 درصد) |
مقاوم J |
|
اسید لاکتیک (محلول آبی با غلظت 10 درصد) |
مقاوم J |
مقاومت متوسط K |
متان (گاز طبیعی) |
مقاوم J |
|
متانول |
مقاوم J |
مقاوم J |
شیر |
مقاوم J |
مقاوم J |
آب معدنی |
مقاوم J |
مقاوم J |
نفتالین |
نامقاوم L |
|
اسید نیتریک (محلول آبی با غلظت 3/6 درصد) |
مقاوم J |
مقاوم J |
اسید نیتریک (محلول آبی با غلظت 25 درصد) |
مقاوم J |
مقاوم J |
اسید نیتریک (محلول آبی با غلظت 65 درصد) |
مقاومت متوسط K |
مقاومت متوسط K |
اسید نیتریک (محلول آبی با غلظت بالاتر از 85 درصد) |
نامقاوم L |
|
روغن زیتون |
مقاوم J |
مقاوم J |
فسفریک اسید (محلول آبی تا غلظت 95 درصد) |
مقاوم J |
مقاوم J |
فتالیک اسید (اشباع شده) |
مقاوم J |
مقاومت متوسط K |
پتاسیم هیدروکسید (محلول آبی با غلظت 50 درصد) |
مقاوم J |
مقاوم J |
پروپان (گازی یا مایع) |
مقاوم J |
|
سالیسیلیک اسید (اشباع شده) |
مقاوم J |
مقاوم J |
آب دریا |
مقاوم J |
مقاوم J |
نشاسته (محلول آبی) |
مقاوم J |
مقاوم J |
اسید سولفوریک (محلول آبی تا غلظت 98 درصد) |
مقاوم J |
مقاوم J |
تولوئن |
مقاوم J |
|
اوره (تا غلظت 30 درصد) |
مقاوم J |
مقاوم J |
ادرار |
مقاوم J |
مقاوم J |
زایلین |
نامقاوم L |
|
از دههی 1950 که لوله و اتصالات UPVC وارد زندگی روزمرهی ما شدهاند، حتی یک گزارش هم وجود ندارد که نشان دهد محصولات یو پی وی سی سرطانزا هستند. تنها عاملی که ممکن است باعث بروز مشکلاتی برای سلامتی شود این است که فرآیند پلیمریزاسیون بطور کامل انجام نمیشود و تعدادی از مونومرهای وینیل کلراید در مادهی خام PVC باقی میمانند. با این حال، به لطف پیشرفتهای صورت گرفته، تعداد مونومرهای وینیل کلراید که در مادهی خام باقی میمانند، به طور مداوم کنترل شده و روند پلیمریزاسیون تا زمانی ادامه پیدا میکند که نسبت مونومر وینیل کلراید به ppm 1 کاهش یابد. برخی از فلزات سنگین برای افزایش دوام مادهی خام PVC به آن اضافه میشدند اما چون برای سلامتی مضر بودند، استفاده از آنها ممنوع شده است.
هر ماده برای سوختن و شعله ور شدن نیاز به اکسیژن دارد. شاخص اکسیژن حدی (LOI)، حداقل میزان اکسیژن محیط برای احتراق انواع پلیمر را به صورت درصدی بیان میکند. هرچه LOI بالاتر باشد، میزان اشتعالپذیری پایینتر است. این میزان برای پی وی سی، پلی اتیلن و پلی پروپیلن به ترتیب 45، 18 و 19 درصد است. باتوجه به اینکه درصد اکسیژن موجود در هوا 21 است، بنابراین برای آغاز اشتعال پی وی سی تقریباً به دو برابر اکسیژن موجود در جو نیاز است. این درحالی است که این درصد برای لوله های پلی الفینی مانند پلی اتیلن و پلی پروپیلن بسیار کمتر است و این لولهها به راحتی مشتعل میشوند.
مانند تمام مواد پلاستیکی، اگر مواد PVC را در معرض آتش قرار دهید، میسوزند. اما وقتی شعله برداشته شود، سوختن بلافاصله متوقف می شود. دلیل این امر این است که با سوختن پی وی سی، گاز هیدروکلریک اسید آزاد شده که با قطع ارتباط مواد با اکسیژن محیط، بلافاصله احتراق را متوقف میکند. کلر، که فراوانترین عنصر موجود در مادهی خام PVC است، مادهای غیر قابل احتراق است. به همین دلیل، اگر ماده اولیه PVC مستقیماً در معرض شعلهی باز قرار نگیرد، نمی سوزد.
براساس استاندارد اشتعالپذیری مواد پلاستیکی UL 94، پی وی سی در گروه V0 قرار میگیرد که به معنای کمترین قابلیت اشتعال پذیری است. استاندارد DIN 4102، مواد ساختمانی را با توجه به اشتعالپذیری آنها در دو گروه الف (اشتعال ناپذیر) و B (اشتعال پذیر) طبقه بندی میکند. براساس این استاندارد، مواد پلی پروپیلن و پلی اتیلن در گروه B2 (به طور طبیعی اشتعال پذیر) قرار میگیرند در حالی که PVC در گروه B1 (بازدارنده شعله) قرار میگیرد. به همین ترتیب، موسسهی ایتالیایی CSI نیز مواد UPVC را در گروه مواد "خود خاموش شونده" قرار میدهد.
باور غلطی درمورد محصولات ساخته شده از پی وی سی وجود دارد که در صورت بروز آتش سوزی در ساختمانها، این محصولات آتش را به طبقات بالایی منتقل کرده و در حین آتش سوزی، گازهای سمی منتشر میکنند. در زمان آتش سوزی، آنچه که بیش از هرچیز جان انسان را به خطر میاندازد، آزاد شدن کاز مونوکسید کربن بر اثر سوختن موادی است که کاملاً نمیسوزند. مونوکسید کربن، گازی سمی است و هیچ رنگ و بویی ندارد و در هنگام آتش سوزی، انسان نمیتواند وجود مونوکسیدکربن کربن را در محیط تشخیص دهد. اما از آنجا که نقطه ذوب مادهی اولیه PVC بسیار پایین است، در هنگام آتش سوزی، مواد PVC بلافاصله کاملاً میسوزند. بنابراین، گاز مونوکسیدکربن در اثر سوختن مواد PVC آزاد نمیشود. هیدروکلریک اسیدی که بر اثر سوختن مواد PVC تشکیل میشود نیز مادهای سمی است. از آنجا که هیدروکلریک اسید، بوی بسیار تندی دارد، حتی در مقادیر بسیار کم مانند ppm 5 نیز قابل تشخیص است. همین بوی تند هیدروکلریک اسید حاصل از سوختن مادهی اولیهی پی وی سی همچون زنگ خطر عمل کرده و انسان را از بروز آتش سوزی در محیط اطرافش باخبر میکند.
لوله و اتصالات UPVC در شرایط نامساعد جوی نیز دوام میآورند و حتی اگر به مدت طولانی در معرض تابش مستقیم نور آفتاب، باران و باد قرار بگیرند هم آسیبی به آنها وارد نمیشود. دلیل این موضوع این است که ساختار مولکولی مادهی خام UPVC از نوع آمورف (غیر کریستالی) است که در آن مولکولها به طور تصادفی با یکدیگر پیوند برقرار میکنند. به عبارت دیگر ، ماده اولیه UPVC از پیوندهای بهم پیوسته تشکیل شده است. چون در ماده اولیه UPVC، مولکول ها به طور نامنظم پیوند خورده و ساختار آنها منظم نیست، شکستن پیوندهای UPVC دشوارتر از پلی اتیلن و پلی پروپیلن است.
از آنجا که UPVC ساختار کریستالی ندارد، شکننده نیست. با این حال، موادی مانند پلی اتیلن و پلی پروپیلن دارای ساختار بلوری 85 درصدی هستند و زنجیرههای مولکولی آنها با هم موازی است. اگر لوله ها و اتصالات ساخته شده از پلی اتیلن و پلی پروپیلن را برای مدت طولانی در معرض نور آفتاب قرار دهید، تبلور ادامه خواهد یافت و ترکهایی در سرتاسر لوله ایجاد میشود. هرچه ساختار کریستالی بیشتر باشد، شکنندگی مواد در معرض نور خورشید بیشتر است.
MRS یا Minimum Required Strength، نشانگر مقدار فشاری است که لوله میتواند به مدت 50 سال در دمای 20 درجه سانتیگراد تحمل کند. این مقدار برای لولههای پلی اتیلن و پلی پروپیلن به ترتیب مقادیر 10 و 8 مگاپاسکال (MPa) است. در میان لولههای پلاستیکی، لوله های UPVC بیشترین مقاومت در برابر فشار را دارند و MRS آنها 25 مگاپاسکال است.
نام ماده |
مقدار MRS |
ABS |
14 مگاپاسکال |
PE 80 |
8 مگاپاسکال |
PE 100 |
10 مگاپاسکال |
PP-H |
10 مگاپاسکال |
PP-B |
8 مگاپاسکال |
PP-R |
8 مگاپاسکال |
UPVC |
25 مگاپاسکال |
C-PVC (لوله) |
25 مگاپاسکال |
C-PVC (اتصالات) |
20 مگاپاسکال |
PVDF |
25 مگاپاسکال |
با افزایش دما، مقاومت لولههای UPVC در برابر فشار کاهش مییابد. به عنوان مثال، لولههای UPVC به مدت 25 سال در دمای 20 درجه سانتیگراد در برابر فشار 16 بار مقاومت میکنند اما اگر دما به 40 درجه سانتیگراد افزایش یابد، فقط میتوانند در مقابل فشار 10 بار به مدت 25 سال مقاومت کنند.
تمام انواع لولههای موجود، کم و بیش تحت تأثیر تغییرات دما قرار میگیرند. در این میان، لولههای بتنی، کمتر از همه و لولههای پلاستیکی، بیشتر از همه در معرض نوسانات دمایی دچار تغییر میشوند.
با افزایش دما، طول لولههای پلاستیکی تا 6 برابر بدون شکستگی افزایش مییابد. اگر دما در هنگام عبور سیال از لولهی پلاستیکی کمتر از دما در هنگام نصب لوله باشد، طول لوله کاهش پیدا میکند، یعنی لوله جمع میشود. لولههای UPVC کمتر از سایر انواع لولههای پلاستیکی تحت تأثیر تغییرات دمایی قرار میگیرند چراکه ضریب انبساط طولی مادهی خام آنها از همه کمتر است. از آنجا که لولههای UPVC کمتر از سایر مواد اولیه پلاستیکی تحت تأثیر افزایش و کاهش دما قرار میگیرند، کمترین میزان تغییر شکل و آسیب در خطوط UPVC رخ میدهد.
نام مادهی پلیمری |
ضریب انبساط طولی (mm/m k) |
ABS |
10/0 |
PE |
15/0 تا 20/0 |
PP |
16/0 تا 18/0 |
UPVC |
07/0 تا 08/0 |
C-PVC |
06/0 تا 07/0 |
اگرچه لوله های UPVC آنچنان تحت تأثیر تغییرات دمایی قرار نمیگیرند اما باز هم باید در هنگام نصب لولههای UPVC، اقدامات احتیاطی صورت گیرد تا بر اثر هرگونه انبساط یا جمع شدگی که ممکن است در آینده به دلیل تغییرات دمایی رخ دهد، کمترین آسیب به سیستم لولهکشی وارد شود. بستهای ثابت لوله باید در مکانهای خاصی قرار بگیرند و قطر بستها هم باید کمی بیشتر از قطر لوله باشد تا درصورت انبساط یا جمع شدگی، لوله بتواند آزادانه در داخل بست حرکت کند و دوباره سرجایش برگردد بدون اینکه آسیب ببیند.
زبری دیوارهی داخلی لوله باعث افت فشار سیال و کاهش دبی سیستم میشود. دیوارهی داخلی لوله و اتصالات UPVC، بسیار صاف و صیقلی است و به همین دلیل، جریان سیال در هنگام عبور از لوله با اصطکاک و مقاومت بسیار پایینی روبرو میشود. علاوه بر این، باکتریها و رسوبات در قسمتهای دارای پستی و بلندی لوله تجمع میکنند و به مرور، باعث ایجاد گرفتگی و افت فشار در مسیر لوله میشوند. صاف و صیقلی بودن دیوارههای داخلی لوله و اتصالات یو پی وی سی، مانع از ته نشینی لجن در شبکههای فاضلاب شده و در شبکه های توزیع آب آشامیدنی نیز احتمال آلودگی را کاهش میدهد.
لوله ها و اتصالات UPVC، هدایت حرارتی پایینتری نسبت به لولههای فلزی دارند. همین امر باعث میشود که نسبت به لولههای فلزی، سیالی که در سیستم لولهکشی یو پی وی سی جریان پیدا میکند، حرارت کمتری را از دست دهد. بنابراین لوله و اتصالات UPVC به عایق حرارتی کمتری نیاز دارند و در بیشتر موارد، اصلا نیازی به عایق حرارتی نیست.
در میان تمام مواد پلاستیکی مصنوعی، ماده اولیه UPVC از همه با محیط زیست سازگارتر است چراکه برای تولید آن به نفت کمتری نیاز است. نقطهی ذوب مادهی خام UPVC در مقایسه با مواد اولیهی سایر پلیمرهای ترموپلاستیکی، پایینتر است. از این رو، تولید لوله و اتصالات UPVC، زمان و انرژی کمتری میبرد و در نتیجه، هزینهی تمام شدهی این محصول نیز بسیار کمتر میشود.
بعلاوه، میتوانید هر چند بار که بخواهید، ماده اولیه UPVC را ذوب کرده و مجدداً آن را برای تولید محصولاتی با کیفیت پایینتر مورد استفاده قرار دهید. بنابراین، دیگر نیازی به سوزاندن یا دفع زبالههای پی وی سی نیست و به محیط زیست آسیبی وارد نمیشود.
ساختار پلیمری مواد UPVC باعث میشود که این لولهها و اتصالات، عایق صوت بوده و بنابراین، صدای حاصل از ضربه قوچ یا Water Hammer (تغییرات ناگهانی سرعت که باعث تغییرات ناگهانی فشار سیال میشود) را به محیط اطراف منتقل نکنند. همین امر باعث میشود که مواد یو پی وی سی، انتخاب مناسبی برای سیستمهای توزیع آب در محلهای مسکونی باشد.
میزان مورد نیاز چسب برای اتصال لوله و اتصالات UPVC را با کمک جدول زیر تعیین کنید:
قطر لوله (میلی متر) |
میزان چسب به ازای هر 100 اتصال (کیلو گرم) |
قطر لوله (میلی متر) |
میزان چسب به ازای هر 100 اتصال (کیلو گرم) |
50 |
5/1 |
160 |
19 |
63 |
7/1 |
200 |
24 |
75 |
2/2 |
225 |
26 |
90 |
4 |
250 |
31 |
110 |
8 |
280 |
38 |
140 |
13 |
315 |
52 |
بعد از چسب کاری لوله و اتصالات UPVC چقدر باید صبر کنیم تا اتصال کاملاً سخت شود؟ به ازای هر یک بار فشاری که قرار است به خط لوله وارد شود، باید یک ساعت صبر کنیم. مثلاً اگر قرار است که فشار کاری 8 بار به لوله وارد شود، سیستم لولهکشی پس از 8 ساعت از زمان چسب کاری، آمادهی کار میشود.
کانالهایی که لولهها در آنها قرار میگیرند باید متناسب با مشخصات لولههای UPVC آماده سازی شوند و لولهها هم باید مطابق با استانداردهای مربوطه در کانالها قرار گیرند تا عمر لولهها طولانی باشد و مشکلی برای سیستم لولهکشی پیش نیاید. سطح کانال باید صاف و هموار و عاری از سنگ باشد. مطابق استاندارد DIN 4124، عرض کانال باید حداقل 70 سانتی متر بیشتر از قطر لوله باشد. با این حال، اگر سطح کانال بسیار صاف باشد و بستر آن به خوبی آماده شده و خاکریزی درست انجام شده باشد، میتوان عرض کانال را تنها 40 سانتی متر بیشتر از قطر لوله باز کرد. جایگذاری لولهها باید مطابق با استاندارد DIN 4033 انجام شود. بسیار مهم است که لوله ها در عمقی قرار داده شوند که دچار یخزدگی نشوند.
اگر لولهها مستقیماً در کف کانال قرار میگیرند، محل قرارگیری سر سوکتها باید بیشتر در زمین حفر شود تا بدنهی لوله کاملاً با زمین در تماس باشد. این کار برای این است که واشرهای داخل سوکتها در اثر سنگینی خاکی که روی لولهها ریخته میشوند، شل نشوند.
اگر کانال کاملا صاف و هموار نباشد و سنگ داشته باشد، لولهها باید روی بستری نازک از شن و ماسه به ارتفاع 15 سانتی متر قرار بگیرند. شن و ماسهی این بستر باید فشرده شود. پس از قرار دادن لولهها روی بستر شن و ماسهای، روی آنها خاک ریخته میشود. اتصالات پس از انجام آزمایش فشار با خاک پوشانده میشوند.
در هوای بسیار سرد، نباید از خاک یخ زده برای پر کردن کانال استفاده کرد. ابتدا خط لوله با لایهای 30 سانتی متری از شن و ماسه پوشانده شده و بعد با توجه به نوع زمین و شرایط آب و هوایی، به ارتفاع 1 تا 5/1 متر روی لولهها خاک ریخته میشود. در صورت لزوم، فشردهسازی به گونهای انجام می شود که به لولهها آسیبی وارد نشود.
قبل از قرار دادن لوله ها در کانال، داخل لولهها باید کاملاً خالی شوند و هیچ سنگ یا خاکی در لولهها نباشد. برای جلوگیری از ورود هر گونه آلودگی یا سنگ به داخل لوله در حین نصب و اتصال، باید تمام اقدامات احتیاطی لازم انجام شود. در صورت تمایل، لوله ها بلافاصله پس از اتصال با خاک پوشانده میشوند یا لولهها، خارج از کانال به هم متصل شده و روی پایههایی قرار داده میشوند که در داخل کانال فرو شدهاند. سپس خط کامل لولهکشی که کار اتصال آن در خارج از کانال انجام شده است، مرحله به مرحله در کانال جاگذاری میشود.
هنگام نصب لولهها در کانال باید از خم کردن لولهها بیش از ظرفیت خمش آنها خودداری کرد. خم کردن لوله همزمان با کاهش ارتفاع اشتباه بزرگی است. این کار باعث بروز کشش در نقاط اتصال و بدنه لولهها میشود.
خطوط لوله UPVC را میتوان روی سطح زمین در فضای باز نصب کرد به شرط اینکه انبساط و فرورفتگی حرارتی که ممکن است به دلیل تغییرات دمایی در لولهها رخ دهد، در نظر گرفته شده و تمهیدات لازم صورت پذیرند.
ابتدا لوله تا قسمتی که علامتگذاری شده وارد سوکت شده و سپس کمی عقب کشیده میشود تا محل علامتگذاری شده با خط خارجی سوکت در یک نقطه قرار بگیرند. با این کار، در صورت بروز هرگونه انبساط یا فرورفتگی حرارتی، لوله در این قسمت خالی از سوکت به عقب یا جلو حرکت میکند. بدین ترتیب، از آسیب رسیدن به لوله بر اثر انبساط یا فرورفتگی حرارتی به دلیل تغییرات دمایی جلوگیری میشود.
در منطقه ای که زمین محکم نباشد، باید با در نظر گرفتن خطر ریزش، خط لوله را روی پایههای چوبی یا سنگی یا بستری مناسب از سنگ ریزه قرار داد. باید از تشکیل بار اضافی در نقاط خاصی از خط لوله جلوگیری شود. در مناطقی که زمین ناپایدار است و خطر ریزش زمین وجود دارد، باید علاوه بر واشر سر سوکت، نقاط اتصال خط لوله را با چسب نیز تقویت کرد. بنابراین خطر جابجایی واشرها از جایشان به دلیل ریزش زمین برطرف میشود. به یاد داشته باشید که درصورت تقویت اتصال لولهها با چسب، امکان حرکت لولهها بر اثر انبساط یا فرورفتگی حرارتی ناشی از تغییرات دمایی وجود ندارد. به همین دلیل، اتصال با چسب فقط در محیطهایی توصیه میشود که تغییرات دما در آنها خیلی کم است.
در حین حمل و نقل و انبار کردن لولههای UPVC، باید از شکستگی و تغییر شکل سرِ سوکت دار لوله جلوگیری شود. بدنهی لولهها باید روی پایههای چوبی قرار بگیرند تا سرِ سوکت دار لولهها با زمین تماس پیدا نکند. همچنین، لولهها باید به خوبی پوشانده شوند تا از ورود آلودگی و مواد خارجی به آنها جلوگیری شود.
اگر قرار است لولهها مستقیماً روی هم قرار بگیرند، باید از تماس سرهای سوکت دار لولهها با هم جلوگیری شود. برای دستیابی به این مهم، لولهها باید در جهت مخالف کنار هم گذاشته شوند یعنی سر سوکت دار یک لوله در کنار سر بدون سوکت لولهی کناری قرار بگیرد. هنگام حمل و نقل و انبار کردن، ارتفاع مجموعه لولههایی که روی هم چیده شدهاند نباید بیشتر از 5/1 متر باشد.
اگر قرار است لولهها به مدتی طولانی انبار شوند، باید از چوبهای جداکننده به عرض حداقل 5/7 سانتی متر استفاده شود. اولین جداکننده در فاصلهی یک متری از انتهای مجموعه لولههایی که روی هم چیده شدهاند گذاشته میشود و جداکنندههای بعدی در فاصلهی یک تا دو متری از هم قرار داده میشوند.
UH-PVC درواقع پلی وینیل کلراید سخت با استحکام و مقاومت بالاست و از اضافه کردن مادهای به UPVC بدست میآید که ضربهپذیری آن را بهبود بخشیده و مقاومت لوله و اتصالات را در برابر ضربات خارجی افزایش میدهد. اگر میزان MRS از 25 مگاپاسکال بالاتر باشد، محصول ما از نوع UH-PVC است و اگر پایینتر از از 25 مگاپاسکال باشد، محصول از نوع UPVC است. لوله و اتصالات UH-PVC به ویژه برای سیستمهای لوله کشی زیر زمینی گاز طبیعی مناسب هستند.
با توجه به افزودن کلر و سایر مواد شیمیایی به آب استخر برای گندزدایی آب و نگهداری از آن و نیز به دلیل نوسانات pH آب استخر، استفاده از لوله، اتصالات و تجهیزات گالوانیزه برای سیستم لولهکشی استخر و جکوزی توصیه نمیشود. سیستم گالوانیزه به مرور زمان دچار زنگ زدگی میشوند و همین امر باعث فرسایش تجهیزات و کدر شدن آب خواهد شد. همچنین، ورود زنگار به آب استخر و جکوزی باعث میشود که برقراری و حفظ تعادل پارامترهای شیمیایی آب بسیار دشوار و پر هزینه شود، مصرف کلر افزایش یابد و فواصل زمانی میان هر بار بکواش فیلتر نیز کاهش پیدا کند.
همانطور که در قسمتهای قبلی این مطلب به طور مفصل توضیح داده شد، سیستمهای لولهکشی UPVC نه تنها چنین مشکلاتی را برای آب استخر و جکوزی ایجاد نمیکنند، بلکه در مقایسه با سیستمهای لولهکشی گالوانیزه، از مزایای دیگری هم برخوردار هستند؛ از جمله تحمل دما تا 60 درجه سانتیگراد، تحمل فشار تا 16 بار، تنوع اتصالات و شیرآلات و قیمت مناسب. به همین دلیل است که امروزه، استفاده از لوله، اتصالات و شیرآلات UPVC در سیستم لولهکشی استخر، جکوزی و تصفیه آب بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. از آنجا که بیشتر تجهیزات نوین استخری از جمله شیرآلات نصب شده روی فیلترها و پمپها از UPVC تولید میشوند، لوله کشی این سیستمها با محصولات فلزی (گالوانیزه و استیل) و سایر پلیمرهای پلاستیکی (پلی اتیلن و پلی پروپیلن) منطقی نیست و باعث برزو ناهماهنگی و اشکال در نصب تجهیزات خواهد شد.
بیش از 50 سال است که شرکت میراب آرین در عرصهی لوله، اتصالات و شیرآلات در بازار ایران فعالیت میکند. این شرکت، با جذب نمایندگانی از شهرهای مختلف، شبکهی فروش گستردهای را در سراسر کشور ایجاد کرده است. همزمان با ورود UPVC به ایران از سال 1385، میراب آرین به واردات محصولات UPVC و اخذ نمایندگی از تولیدکنندگان معتبر اروپایی پرداخته است. این شرکت توانسته با حضور مستمر در نمایشگاهها، برگزاری سمینارهای آموزشی و انتشار مطالب آموزشی در قالب مقاله، پادکست و ودکست، کمک شایانی به ورود این سیستم نوین لولهکشی به صنعت تاسیسات ایران نماید. میراب آرین همچنین بسیاری از مجریان، مشاوران و فعالان عرصههای استخر و جکوزی و تصفیه آب را به آشنایی با محصولات UPVC و بکارگیری آنها تشویق کرده است.
شرکت میراب آرین نماینده رسمی برندهای FIP ایتالیا، FIMAP ایتالیا، PIMTAS ترکیه و CH اسپانیا در ایران است و محصولات این برندهای معتبر اروپایی شامل لوله و انواع اتصالات و شیرآلات UPVC را مستقیماً وارد باز ایران کرده و با بهترین قیمت به مشتریان عرضه میکند. این محصولات عبارتند از:
لوله، اتصالات و شیرآلات UPVC، در زمینههای مختلفی کاربرد دارند؛ از جمله در:
شرکت پیمتاش پلاستیک ترکیه (Pimtaş Plastik A.Ş) با بیش از 40 سال سابقه، یکی از شرکتهای پیشتاز در صنعت پلاستیک است. محصولات این شرکت از جنس UPVC، UH-PVC، HDPE، PP و ABS هستند و با روزآمدترین فرآیندها و تجهیزات تولید میشوند. دفتر مرکزی و واحدهای تولیدی این شرکت در کشور ترکیه، استان قوجاایلی، شهرک صنعتی گبزه واقع شدهاند و 50 هزار متر مربع فضای بسته و 22 هزار متر مربع فضای باز را در بر میگیرند. ظرفیت تولید روزانهی این مجموعه، 100 تن انواع محصولات پلاستیکی از جمله لوله، اتصالات، شیرآلات و تجهیزات استخر است. شرکت پیمتاش دارای سیستم مدیریت کیفیت ISO 9001 بوده و محصولاتش را مطابق با استانداردهای اروپایی EN 1452 به تولید میرساند. پیمتاش پلاستیک ضمن برخورداری از شبکهی فروش داخلی گسترده، محصولاتش را به 105 کشور (به ویژه کشورهای اروپایی) صادر میکند.
Aliaxis، گروهی متشکل از تولیدکنندگان و توزیعکنندگان پیشرو است که در زمینهی محصولات پلیمری خطوط لولهکشی انتقال سیالات برای پروژههای مسکونی و تجاری و همچنین زیرساخت های صنعتی و عمومی فعالیت میکنند. Aliaxis با بیش از 100 زیرمجموعهی تولیدی و بازرگانی در بیش از 50 کشور جهان حضور دارد و محصولاتش را در بازارهای اروپا، آمریکای شمالی، آمریکای لاتین، استرالیا و آسیا به مشتریان عرضه میکند.
FIP ایتالیا (Formatura Iniezione Polimeri S.p.A.)، یکی از برندهای کلیدی گروه Aliaxis است. این شرکت، فعالیتش را در سال 1954 با تولید اولین شیر پلاستیکی در اروپا آغاز کرد و اولین تولیدکنندهی محصولات ترموپلاستیکی در ایتالیا بود که گواهینامه ISO 9001 را برای سیستم کنترل کیفیت خود در سال 1990 دریافت کرد. در ادامه، این شرکت به تولید محصولاتی با کیفیت بالا و همسو با نیاز بازار ادامه داد. امروزه FIP به یکی از پیشتازان عرصهی تولید محصولات ترموپلاستیکی برای سیستمهای لولهکشی صنعتی و خطوط لولهی فشار قوی تبدیل شده و محصولات خود را به بیش از 110 کشور صادر میکند. سایت مرکزی این کمپانی درکشور ایتالیا، استان جنوا، شهر کاسلا واقع شدهاست و علاوه بر تولید و تحقیق و توسعه، مرکز توزیع محصولات FIP به سراسر جهان نیز محسوب میشود. FIP به تولید انواع اتصالات و شیرآلات دستی و اکچویتور دار (توپی، پروانهای، دیافراگمی، یک طرفه و ...) از جنس انواع پلیمر (PVC-U، C-PVC، PP-H، PVDF و PE) و تجهیزات الکترونیکی برای اندازهگیری و کنترل سیالات میپردازد. محصولات این شرکت در زمینههای متنوعی از جمله نیروگاههای برق، صنایع پتروشیمی، صنایع شیمیایی، صنایع معدنی، صنایع دریایی، تصفیه آب و فاضلاب، آبیاری و کشاورزی، استخرهای شنا و جکوزی و آکواریوم کاربرد دارند.
FIP با همکاری جورجتو جوجارو، طراح صنعتی معروف ایتالیایی، به طراحی و تولید محصولاتی نوین متناسب با نیازهای روز مشتریان میپردازد. از نتایج این همکاری میتوان به طراحی و تولید شیر توپی VX Easyfit اشاره کرد که تحولی در تکنولوژی تولید شیر توپی ترموپلاستیکی ایجاد کرده است. نصب آسان و سرویس دهی طولانی از مهمترین ویژگیهای این طراحی نوآورانه است.
شرکت Fimap Technologies srl در اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی تاسیس شد و به تولید انواع لولههای پی وی سی، پلی اتیلن و فولادی (فولاد ضد زنگ، فولاد کربنی و فولاد گالوانیزه) پرداخت. کسب تجربه در طی سالهای متمادی، بکارگیری پیشرفتهترین فنآوریها، استفاده از مواد اولیه درجه یک و کنترل کیفیت محصولات با اجرای آزمایشات دقیق موجب شده است امروزه Fimap قادر به تولید و عرضهی برترین محصولات بازار باشد. محصولات Fimap در مجموعهای به وسعت بیش از 10،000 متر مربع متشکل از دو کارخانه در ایتالیا تولید میشوند و در زمینههای متنوع از جمله خطوط لولهی فشار قوی، سیستمهای آبیاری، سیستمهای تصفیه آب و فاضلاب ، چاههای آرتزین، سیستمهای زهکشی، استخرهای شنا و جکوزی، نیروگاههای خنک کننده، نیروگاههای زمین گرمایی، پروژههای تحقیقاتی ژئوتکنیکی و تونلها کاربرد دارند.
این شرکت از ژوئن 2014 به گروه LARETER Spa، از تولید کنندگان پیشرو لوله های PVC و PE، پیوسته است تا ضمن تلفیق دانش و تجربهی این دو تولیدکنندهی معتبر محصولات پی وی سی و پلی اتیلنی، برند Fimap بیش از پیش در بازارهای بین المللی مطرح شوند. محصولات گروه LARETER مطابق با استانداردهای UNI EN ISO 9001، UNI EN ISO 14001 و ISO 45001 تولید شده و به بیش از 50 کشور صادر میشوند.
کارخانهی CH AQUARAM در سال 1975 تاسیس شده و بیش از 40 سال است که بصورت تخصصی در زمینهی تولید اتصالات و شیرآلات فشار قوی UPVC فعالیت میکند. محصولات این شرکت در خطوط انتقال سیالات در سیستمهای تصفیه آب، آبیاری و استخرهای شنا و خطوط لوله کشی صنعتی کاربرد دارند. بخشهای مختلف این کمپانی شامل سالن تزریق و مونتاژ، کارگاه قالبسازی، انبارها، آزمایشگاه و بخش اداری و فروش در زمینی به وسعت بیش از 24،000 متر مربع مستقر شده و بیش از 1000 محصول را بر اساس استاندارد UNE EN ISO 9001 تولید و به مشتریان عرضه میکنند.
بر پایهی سالها تجربه در زمینهی واردات محصولات UPVC، میراب آرین با همکاری کارخانهی وینوپلاستیک به تولید لولههای UPVC PN16 پرداخته و شبکه فروش این محصولات را در ایران ایجاد کرده است. محصولات VINO HYDROPOOL برای سیستمهای لولهکشی فشار قوی 16 بار مناسب بوده و در زمینههای متنوعی از جمله سیستمهای استخر و جکوزی و تصفیهی آب و فاضلاب کاربرد دارند.
محصولات Hydro & Seal UK
این شرکت انگلیسی، با رویکرد نوآوری و بکارگیری فنآوری روز در تولید محصولاتی متناسب با سیستمهای نوین لولهکشی به تولید لوله، اتصالات، شیرآلات UPVC میپردازد. محصولات این شرکت منطبق با استانداردهای اروپایی تولید شده و در سیستمهای لوله کشی فشار قوی آب و فاضلاب، آبیاری، کشاورزی، استخر و در بسیاری از پروژههای تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند. طراحی منحصر به فرد شیرآلات Hydro & Seal به گونهای است میتوان برای مکانیزه کردن آنها، رویشان اکچویتور نصب کرد. همچنین، نشیمنگاه (seat) این شیر آلات که از جنس تفلون بوده و جهت مصارف اسیدی نیز مناسب هستند.
میراب آرین به مشتریان توصیه میکند که برای اتصال لوله، اتصالات و شیرآلات در سیستمهای UPVC، CPVC و ABS از کلینر، پرایمر و چسبهای برند Hydro & Seal استفاده کنند چراکه این روش، سادهترین، سریعترین و مطمئن ترین روش برای اتصال در سیستمهای لوله کشی پلیمری است. محصولات این برند Low VOC بوده و با انتشار کمتر گازهای گلخانهای و بوی کمتر، سازگار با محیط زیست هستند. این محصولات در فهرست محصولات مورد تایید موسسهی استاندارد NSF International آمریکا به ثبت رسیده و منطبق با استاندارد مدیریت کیفیت ISO 9001 از موسسهی Lloyd's Register انگلستان تولید میشوند.