شناخت PH و ORP

در این مقاله به دو سوال بسیار مهم در امر شیمی آب میپردازیم.

• PH چیست ؟

• ORP چیست ؟

pH چیست؟

 اندازه گیری میزان قلیاییت یا اسیدی بودن یک محلول در مقیاس 0 تا 14 می­باشد، که در آن 7 خنثی، کمتر از 7 اسیدی و بیشتر از 7 قلیایی (یا بازی) است. هر چقدر به 0 نزدیک تر شوید، محلول اسیدی­تر ، و هر چقدر به سمت 14 حرکت کنید، محلول قلیایی­تر می­گردد.

PH اغلب در یک مقیاس رنگی گرافیکی به صورت زیر نشان داده می­شود

  مقدار PH آب، به طور مستقیم به نسبت یون­های هیدروژن مثبت و هیدروکسید منفی بستگی دارد:

• هنگامی که آب دارای غلظت مساوی از یون­های ⁺H و ¯OH باشد، خنثی گفته می­شود. (pH =7)
• هنگامی که آب دارای غلظت بیشتری از یون های ⁺H باشد، اسیدی گفته می­شود. (pH <7)
• هنگامی که آب دارای غلظت بیشتری از یون های ¯OH باشد، قلیایی گفته می­شود. (pH >7)

مقیاس pH یک مقیاس لگاریتمی است، به این معنی که هنگامی که pH یک واحد افزایش ­یابد، غلظت یون های  ⁺H را 10 برابر تغییر می­دهد. بنابراین برای مثال، یک محلول با pH= 8، ده برابر قلیایی­تر از یک محلول با pH= 7  و یک محلول با pH=9 ،صد برابر قلیایی­تر از یک محلول با pH= 7 است.

ORP چیست؟

مواد همیشه به طور مطلق خنثی نیستند و با توجه به شرایط مولکولی خود علاقه به دریافت ، اهداء و یا نگه داشتن الکترون دارند . موادی که علاقه به گرفتن الکترون دارند را اکسیدکننده می نامند و موادی که به طور بالقوه علاقه به دادن الکترون دارند را به نام آنتی اکسیدان میشناسند .برخی محققان اعلام کرده اند مواد اکسید کننده در بدن ، از دیگر سلولها و حتی کرموزوم ها کمبود الکترونهای خود را جبران میکنند که این باعث شکست پیوند مولکولی و نقص ساختار شبکه مولکولی سلول ها میشود و میتواند باعث ایجاد بیماری های خطرناک از جمله سرطان شود و حتی گفته میشود که ایجاد روند پیری درواقع ناشی از همین واکنش هاست . بنابراین جهت کاهش عوارض اکسیدکننده ها بسیار توصیه میکنند که افراد توجه کافی به مواد آنتی اکسیدانی داشته باشند . میزان علاقه به دزدیدن الکترون را با شاخص ORP نشان میدهند .

ORP به عنوان یک متغییر بسیار مهم در آب یونیزه و با نام پتانسیل کاهش اکسیداسیون (Oxidation Reduction Potential ) شناخته میشود که گاهی اوقات با نام REDOX از آن یاد میشود . بسیاری از محققان آب در شرق آسیا اعتقاد دارند که آب یونیزه با PH بالا خوب است ولی شاخص ORP بسیار مهم تر است . متغییر ORP سبب بهبود شبکه مولکولها و خواص آنتی اکسیدانی و اکسیژن رسانی بهتر به بدن میشود .

ORP یک نوع انرژی پتانسیل ذخیره شده است که هر لحظه آماده به کار میباشد . این انرژی لزوما فعال نیست اما ما میدانیم که وجود دارد و قابل اندازه گیریست . این انرژی بالقوه را به صورت پتانسیل الکتریکی در واحد میلی ولت (mV) اندازه گیری میکنیم . معمولا از دستگاههای بسیار حساس که مقدار بسیار جزئی ولتاژ را اندازه گیری میکنند و به نام ORP METER شناخته میشوند برای اندازه گیری استفاده میشود . در واقع ما حضور اکسیدکننده ها و یا عوامل کاهش آنها و بار الکتریکی را میسنجیم .

به بیان ساده ORP اندازه گیری پاکیزگی آب و توانایی آب برای حذف آلاینده ها می باشد.

• ORP مثبت نشان می­دهد که یک ماده عامل اکسید کننده است و هر چقدر که این مقدار بیشتر باشد، میزان اکسیدکنندگی ماده بیشتر است. به عنوان مثال، ماده ­ای با ORP=+400mv ، چهار برابر اکسید کننده­تر از ماده ­ای با  ORP=+100mv می­باشد.

• ORP منفی نشان می­دهد که یک ماده عامل کاهنده است و هرچقدر که این مقدار کمتر باشد، ماده آنتی اکسیدان­تر است. به عنوان مثال، ماده­ ای با ORP=-400mv، چهار برابر آنتی اکسیدان­تر  از ماده ­ای با  ORP=-100mv می­باشد.

پادکست آموزشی

همراهان و همكاران ميراب آرين شما ميتوانيد پاسخ سوالات  ذیل فوق را در رابطه با شناخت PH و ORP در قالب پادكست آموزشي ArianPoolCast6 بشنويد.