مقایسه‌ی شوک کلر با شوک غیرکلر استخرها

به طور معمول، استخرهای شنا با استفاده از قرص کلر، کلرزن نمکی، سیستم کارتریجی یا سیستم­ های دیگری تمیز می­شوند که کلر را با سرعت پایین و در دوز کم به استخر می­افزایند. اما وقتی کلر موجود در استخر تاثیر لازم را نمی­گذارد، احتمالاً نیاز است که به استخرتان شوک بدهید. برای شوک دادن به استخر، گزینه­ های مختلفی وجود دارند. بسیاری از استخرداران می­خواهند بدانند که بهترین راه شوک دادن به استخر چیست. در این مقاله، شوک کلر استخر را با شوک غیرکلر مقایسه خواهیم کرد.

شوک چیست؟

حتماً تابحال برایتان پیش آمده که به استخری سرپوشیده بروید، نفس عمیق بکشید و بوی تند کلر مشامتان را آزار دهد؟ ممکن است فکر کنید که بوی کلر به معنی تمیز بودن استخر است. هرچه باشد، حتما مقدار زیادی کلر در آب آن استخر وجود دارد که چنین بوی تندی را ایجاد کرده است. اما واقعیت این است که کلری که بویش به مشام شما می­رسد، از آن نوع کلری نیست که استخر را تمیز نگه می­دارد.

کلر موجود در استخر، بر دو نوع اصلی است. کلر آزاد، کلری است که ذرات معلق در استخر را اکسید می­کند و کار گندزدایی استخر را انجام می­دهد. کلر ترکیبی، کلری است که قبلاً کار گندزدایی را انجام داده است و دیگر فایده­ ای ندارد. کلر ترکیبی، کلرامین نیز نامیده می­شود. همین کلر ترکیبی است که بوی تند کلر را ایجاد می­کند و در دوزهای بالا، سمی بوده و برای شناگران مضر است.

هنگامی که سطح کلر ترکیبی آب استخر شما به بیش از ppm 3/0 (قطعه در میلیون) برسد، باید به استخرتان شوک بدهید. ماده­ ی شوک، چه از نوع کلری یا غیرکلری، اکسید کننده­ ای قوی است. افزودن شوک به استخر باعث اکسید شدن و از بین رفتن ذرات معلق در استخر و افزایش سطح کلر آزاد آب استخر می­شود. شوک همچنین کلر ترکیبی را اکسید کرده و آن را به صورت گاز آزاد می­کند. بدین ترتیب، سطح کلر کل موجود در آب استخر شما کاهش یافته و شنا کردن در آن لذت­بخش ­تر می­شود.

انواع شوک کلر

شوک کلر، سه نوع اصلی دارد: کلر مایع (سدیم هیپوکلریت)، کَل هیپو (کلسیم هیپوکلریت) و لیتیم (لیتیم هیپوکلریت). همگی اینها آنچه که مد نظر ماست را به خوبی انجام می­دهند اما تفاوت‌های چشم گیری دارند. ماده­ ی اصلی همه ­ی آنها، کلر است اما حاوی مواد دیگری هم هستند که بر عملکرد آنها تأثیر می­گذارد. اینکه کدام نوع از شوک کلر مناسب استخر شماست کاملاً به شرایط شما بستگی دارد.

بیایید هر سه نوع شوک کلر استخر  را با جزئیات بیشتر مورد بررسی قرار دهیم تا مشخص شود که در هر موقعیت باید از کدام نوع شوک کلر استفاده کنیم.

کلر مایع

کلر مایع نسبتاً ارزان قیمت است. سطح pH این نوع شوک کلر از همه بالاتر است. این نوع شوک کلر استخر در دوزهای بالا ممکن است مشکل ­ساز شود و سطوح رنگ شده، آستر وینیل و سایر سطوح لطیف یا حساس را سفید کند. با این حال، با استفاده از مقدار نسبتاً کمی از این ماده، یعنی حدود ۱ گالن به ازای هر ۱۰ هزار گالن از آب استخر، می­توان نتیجه ­ی مطلوب را بدست آورد. توصیه می­شود که پس از استفاده از کلر مایع، به مدت ۲۴ ساعت وارد استخر نشوید. هنگامی که کلر مایع اکسید شود، آب استخر به آب نمک معمولی تبدیل می­شود.

کَل هیپو

کلسیم هیپوکلریت به صورت پودری و در غلظت­های مختلف موجود است. این ماده مثل کلر مایع، گزینه­ ای نسبتاً ارزان قیمتی برای شوک دادن به استخر است. pH این ماده بالا است اما از کلر مایع پایین­تر است. از این رو، برای استخرهای وینیلی یا سایر سطوحی که مستعد سفیدشدگی هستند، یا نباید از این ماده استفاده کنیم یا باید با احتیاط از آن استفاده کنیم. دوز مصرفی از این ماده نیز نسبتاً پایین است، حدود نیم کیلو به ازای هر ۱۰ تا ۱۵ هزار گالن آب، که البته به اینکه از کلسیم هیپوکلریت با چه غلظتی استفاده شود هم بستگی دارد.

کَل هیپو حاوی اسید سیانوریک (CYA) نیست. این امر اگرچه نکته ­ی مثبتی است اما باعث می­شود که استخر شما به مراقبت بیشتری نیاز داشته باشد. اسید سیانوریک، ضد آفتاب کلر است و از آن در برابر تاثیر مخرب اشعه­ی فرابنفش خورشید محافظت می­کند. بنابراین بهتر است کَل هیپو را موقع عصر به استخر اضافه کنید تا بتواند هنگامی که آفتاب کم است و همچنین در طول شب، تاثیر خود را بگذارد. این ماده، سطح کلسیم آب را بالا می­برد. بنابراین اگر سطح کلسیم استخرتان بالاست، بهتر است نوع دیگری از شوک کلر را انتخاب کنید.

توصیه می­شود که پس از افزودن کَل هیپو به آب استخر، ۱۸ تا ۲۴ ساعت یا تا زمانی که سطح کلر کل آب استخرتان به ۲ تا ۴ ppm برسد، در استخر شنا نکنید.

لیتیم

لیتیم، گرانترین گزینه برای شوک دادن به استخر است. با این حال، خوبی این ماده این است که فوراً حل می شود و بنابراین برای استخرهای وینیلی یا سایر سطوحی که مستعد سفید شدن هستند، ایده آل است. این ماده همچنین هیچ باقیمانده ­ای بر جا نمی­گذارد و سطح کلسیم استخر را هم بالا نمی­برد. از این رو، اگر سختی آب استخرتان بالاست، لیتیم می­تواند گزینه­ ی مناسبی برای شما باشد. با این حال، میزان مصرفی این ماده از سایر انواع شوک کلر بیشتر است، یعنی نیم کیلوگرم به ازای هر ۸ هزار گالن آب. این ماده، به دلیل قیمت و میزان مصرف بالاتر، معمولاً فقط برای استخرهای مسکونی کوچکتر مورد استفاده قرار می­گیرد و به ندرت برای استخرهای عمومی از آن استفاده می­شود.

مانند دیگر انواع شوک کلر، بهتر است پس از اضافه کردن شوک لیتیم، به مدت ۲۴ ساعت در استخر شنا نکنید.

دی کلر و تری کلر

دی کلر و تری کلر، انواع دیگری از شوک کلر بوده که به صورت قرص یا دانه­ های گرانول موجود هستند. برخلاف سایر شوک­ های کلر، به آنها کلر تثبیت شده می­گویند چراکه فرمولاسیون آنها به گونه ­ای است که در برابر تاثیر مخرب اشعه ­ی فرابنفش خورشید مقاوم هستند. به همین دلیل است که از آنها برای ضد عفونی کردن استخرهای روباز استفاده می­شود. دی کلر و تری کلر از سطح بسیار بالایی از کلر برخوردار هستند و بنابراین، جلبک­ کش­های بسیار قدرتمندی به شمار می­روند.

شوک غیرکلر

شوک غیرکلر حاوی ترکیبی از اکسیژن و پتاسیم است. اکسون (Oxone)، پتاسیم ‌مونو پرسولفات یا پتاسیم پروکسی‌ مونوسولفات، نام­ های دیگری هستند که شوک غیرکلر را به آنها می­شناسند و به صورت مخفف به آن MPS می­گویند.

شوک غیرکلر، مزایای بالقوه ­ی زیادی دارد: بلافاصله در آب حل می­شود و هیچ باقیمانده ­ای به جا نمی­گذارد، حدود نیم کیلو از آن برای هر ۱۰ هزار گالن آب کافی است، برای اکسیداسیون ذرات معلق در آب مانند سلول های مرده­ ی پوست، عرق، ضد آفتاب، گرد و خاک، برگ و غیره بکار می­ رود و کلرامین را هم اکسید می­کند.

برخلاف شوک کلر، pH شوک غیرکلر پایین یعنی ۹ است و از نظر pH، بین آب اقیانوس و صابون دست قرار می­گیرد. pH شوک­ های کلر نزدیک pH مواد شوینده­ ی خانگی است. از آنجا که pH شوک ­های غیرکلر از pH همتایان کلر­ی آنها پایین ­تر است، می­توان تنها  ۱۵ دقیقه پس از اضافه کردن شوک غیرکلر به آب استخر، شنا کردن در استخر را از سر گرفت. شوک غیرکلر همچنین آستر، سطوح رنگ شده و کاسه­ ی استخر را سفید نمی­کند.

عیب اصلی شوک غیرکلر این است که جلبک ­ها و باکتری­ های بیماری زا را از بین نمی برد. از این رو، بهتر است در مواقعی که آب استخر کدر شده یا سطح کلر ترکیبی آن بسیار بالاست، از شوک کلر استفاده کنید. اما اگر می­خواهید با جلبک­ های استخری مقابله کنید یا در شرایطی که شناگران زیادی از استخر استفاده می­کنند، شوک غیرکلر خیلی به کار نمی ­آید.

نتیجه­ گیری

شوک غیرکلر برای مواقعی مناسب است که می­خواهید از شر زباله­ های طبیعی خلاص شوید و یا مشکل کدر شدن آب را برطرف کنید و بعد بتوانید بلافاصله در آب شنا کنید. این ماده برای کاهش کلر ترکیبی نیز موثر است. اما اگر دچار مشکل جلبک­ های استخری هستید یا افراد زیادی از استخر استفاده می­کنند و نگرانی اصلی شما، باکتری­ های بیماری­ زا هستند، فقط شوک کلر به کار شما می­ آید. بهتر است هنگام استفاده از اکثر انواع شوک کلر، ماده­ ی شوک را هنگام عصر به آب بریزید تا پیش از آنکه ­اشعه فرابنفش خورشید بتواند اثرات مخرب خود را بگذارد، کلر کارش را انجام داده باشد.

اگر در مورد شوک دادن به استخرتان سؤالی دارید یا دائماً دچار مشکل جلبک­ه ای استخری یا کدر شدن آب استخر هستید، با کارشناسان میراب آرین تماس بگیرید.