شما می توانید مطلب زیر در مورد گندزدایی استخر با کلر را در قالب پادکست آموزشی ArianPoolCast038 بشنوید:
کلر در سال ۱۷۷۴ توسط یک شیمیدان سوئدی به نام کارل شیله کشف شده است. کلر، از قدرت گندزدایی بالایی برخوردار است، و از این رو، جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف به ویژه در تصفیه ی آب آشامیدنی دارد. استفاده از کلر، قدیمی ترین و مرسوم ترین روشی است که برای گندزدایی آب استخر مورد استفاده قرار می‌گیرد. به جرئت می توان گفت که هیچ ماده یا سیستمی نتوانسته است جایگزین کامل کلر برای گندزدایی آب استخرها و جکوزی ها شود و کلیه ی سیستم های نوینی که به این صنعت معرفی شده اند، به منظور کاهش میزان مصرف کلر مورد استفاده قرار می گیرند.
کلر، در انواع مختلفی موجود است:
- کلر مایع (سدیم هیپوکلریت) که حاوی ۱۲ تا ۱۶ درصد کلر است (می‌توانید این ماده را با مایع سفیدکننده ی خانگی مقایسه کنید که حدود ۵ درصد کلر آزاد دارد).
- کلر جامد (کلسیم هیپوکلریت) که حاوی ۶۵ تا ۷۵ درصد کلر آزاد است.
- کلر گازی که شامل ۱۰۰ درصد کلر آزاد است. این ماده بسیار سمی است و استفاده از آن برای گندزدایی آب استخرهای شنا ممنوع می باشد.
طبق استاندارد ملی ۱۱۲۰۳ – الزامات عمومی استخرهای شنا، غلظت کلر آب استخر باید بین ppm 1 تا ۳ باشد تا بیشترین تاثیر را در گندزدایی و در عین حال کمترین ضرر را برای شناگران داشته باشد. در صورتی که استخر شما تنها با کلر ضدعفونی شود و کلر موجود در آب استخر از ppm 1 کمتر باشد، موقعیت بسیار مناسبی جهت رشد جلبک ها و باکتری ها فراهم می شود.
واکنش شیمیایی کلر در آب استخر به صورت زیر می باشد :
Cl₂ + H₂O → HOCL + HCl
هیپوکلرو اسید(HOCl) ، قوی ترین و موثرترین محصول واکنش آب با کلر است. به عبارت دیگر، این محصول، مؤثرترین فرم کلر جهت گندزدایی آب می باشد. پارامترهایی که بر اثرگذاری کلر تاثیر می گذارند، عبارتند از: زمان تماس(CT) ، نوع میکروارگانیسم، سن میکروارگانیسم، سطح پارامترهای شیمی آب و دمای آب .
تأثیر pH بر کلر آب استخر
میزان استاندارد pH آب استخر باید در محدوده ۲/۷ تا ۸/۷ باشد. هرچه سطح pH آب از ۸/۷ بالاتر برود، کارایی کلر به عنوان ماده‌ی گندزدا به میزان چشم‌گیری افت پیدا می‌کند و سلامت شناگران را به خطر می‌اندازد. برای درک بهتر این موضوع، بیایید واکنش کلر در آب استخر را با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار دهیم:
بر اثر واکنش کلر با آب استخر، هیپوکلرو اسید (HOCl) و یون هیپوکلریت (ClO–) تولید می‌شوند. هر دوی اینها، میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌ها را با حمله به لیپیدهای دیواره سلولی و از بین بردن آنزیم‌ها و ساختمان داخلی سلول، نابود می‌کنند. با این حال، هیپوکلرو اسید، ماده‌ی گندزدای بسیار موثرتری است (قدرت گندزدایی آن، به میزان ۶۰ تا ۱۰۰ برابر یون هیپوکلریت است). از این رو، باید شرایطی را ایجاد کنیم که نسبت هیپوکلرو اسید تولید شده در این واکنش، بیشتر از یون هیپوکلریت باشد. هرچه سطح pH بالاتر باشد، نسبت یون هیپوکلریت بیشتر است و هرچه سطح pH پایین‌تر باشد، نسبت هیپوکلرو اسید بیشتر خواهد بود.
تست کلر آب استخر
تست کیت استخر، میزان هیپوکلرو اسید و یون هیپوکلریت را به صورت جداگانه به شما نشان نمی‌دهد. به عبارت دیگر، زمانی که سطح کلر آزاد آب استخر را با استفاده از تست کیت اندازه‌گیری می‌کنید، عددی که به شما نمایش داده می‌شود، مجموع هیپوکلرو اسید و یون هیپوکلریت است. به همین دلیل است که استخرداران باید از اهمیت pH آب بر میزان اثرگذاری کلر آگاه باشند و همواره سطح pH آب را در محدوده‌ی مجاز حفظ کنند.
