تجهیزات گندزدایی استخر
گندزدایی استخر به دلیل وجود باکتریها، ویروسها، قارچها و جلبکها در آب، ضروری است. بیشتر این میکرو ارگانیسمها برای انسان بی خطر هستند اما برخی از آنها باعث بیماری و عفونت میشوند و اگر از بین نروند، به سایر شناگران انتقال پیدا میکنند. از این رو، گندزدایی صحیح آب استخر و حفظ سلامت شناگران، یکی از وظایف اصلی استخرداران به شمار میرود و انتخاب سیستم گندزدایی، یکی از مهمترین تصمیماتی است که شما درمورد استخرتان اتخاذ میکنید. در ادامه، به انواع تجهیزات گندزدایی استخر و جکوزی میپردازیم و نقاط مثبت و منفی هریک از آنها را مورد بررسی قرار میدهیم.
گندزدایی استخر با کلر
کلر، متداولترین مادهای است که برای گندزدایی آب استخر و جکوزی مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده که به صورت پودر، قرص و مایع موجود است، مستقیماً به آب اضافه شده و به مواد شیمیایی مختلفی از جمله هیپوکلرو اسید و یون هیپوکلریت تجزیه میشود. اگرچه این مواد شیمیایی که به آنها کلر آزاد میگویند، باکتریها، جلبکها و ویروسها را از بین میبرند، اما میتوانند کلرامینها را نیز ایجاد کنند که اثرات منفی قابل توجهی دارند.
کلرامینها در نتیجهی واکنش کلر با آمونیاک حاصل از موادی همچون عرق، چربی پوست، بزاق و ادرار شناگران تولید شده و باعث سوزش چشم، خارش پوست، مشکلات تنفسی و بوی نامطبوع آب استخر میشوند. در استخرهایی که با کلر گندزدایی میشوند، نیاز به مواد شیمیایی اضافی وجود دارد تا کلرامینها، حذف شده و سطح pH، قلیائیت و کلسیم آب استخر در محدودهی مجاز حفظ شوند. از این رو، نگهداری از چنین استخرهایی، کار زیادی میبرد. علاوه بر این، کلر میتواند باعث سفید شدن حوله و لباس شنا شود و به محیط زیست نیز آسیب وارد کند.
شوک کلر
استفاده مداوم از استخر، باعث میشود که سطح مواد آلی موجود در آب افزایش یابد. این امر باعث کاهش تاثیر مواد گندزدای مورد استفاده میشود. شوک کلر یا کلرزنی در حد اشباع، روشی برای نگهداری از آب استخر میباشد که در آن، مقدار زیادی کلر به صورت ناگهانی به آب استخر اضافه میشود تا جلبکها، باکتریها، کدورت آب و… از بین بروند. شوک کلر این مواد آلی را از بین میبرد و بنابراین باعث میشود که مادهی گندزدا بتواند کار خود را به درستی انجام دهد.
علت شوک کلر دادن به استخر این است که حتی زمانی که کلر باقیمانده در محدوده مناسب نگه داشته شود، به دلیل وجود اجزای دیگری مثل آمونیاک، مقدار کلر آزادی که میکرو ارگانیسمهای آب را از بین میبرد، کاهش مییابد. یعنی در این شرایط، حتی پس از تست آب استخر و اطمینان از بالا بودن مقدار کلر موجود در آب هم مشکلاتی مثل رشد جلبک در آب استخر پیش میآیند. رشد جلبک میتواند باعث سبز شدن آب، بوی نامطبوع، افزایش سریع pH آب، کدر شدن آب و لغزنده شدن سطوح مختلف استخر شود. برای کنترل جلبک و جلوگیری از رشد آن میتوان به استخر شوک کلر داد. حفظ سطح کلر باقیمانده بین ۱ تا ۳ ppm و سیرکولاسیون و فیلتراسیون صحیح آب در جلوگیری از رشد جلبک و از بین بردن جلبکهای استخری موثر است.
- کارشناسان معتقدند که باید هر هفته یا هر دو هفته یکبار به استخر شوک کلر بدهیم.
- برای شوک کلر دادن به استخر، باید میزان کلر آزاد را به ده برابر کلر ترکیبی برسانیم. برای این منظور، میتوانیم میزان کلر کل و میزان کلر آزاد آب استخر را با استفاده تست کیت یا تسترهای دیجیتال اندازهگیری کنیم و با کم کردن میزان کلر آزاد از کلر کل، میزان کلر ترکیبی را بدست آوریم.
- شوک کلر باید زمانی صورت گیرد که pH آب استخر بین ۶/۷ تا ۸/۷ باشد. اگر pH کمتر از ۵/۷ باشد، ممکن است ترکیباتی مثل نیتروژن تری کلرید که بوی بسیار تندی دارد و از عوامل شیوع آسم در استخر میباشد، افزایش یابد.
- در طول مدت زمان اجرای عملیات شوک کلر، نباید هیچ شناگری وارد آب شود. پس از شوک کلر هم تا زمانی که غلظت کلر در آب به زیر ۱۰ ppm نرسیده باشد، نباید شناگران وارد آب شوند.
- بهترین زمان برای شوک کلر در استخرهای روباز بعد از غروب خورشید میباشد زیرا در این زمان دیگر تأثیر نامطلوب اشعه فرابنفش خورشید وجود ندارد.
اگرچه در استخرهای آب شور، کلر مستقیماً به آب اضافه نمیشود، اما این استخرها توسط کلر تولید شده در فرآیند الکترولیز، گندزدایی میشوند. کلرزن نمکی از یک سل الکترولیز و یک کنترل پنل تشکیل میشود. با عبور آب استخر از سل دستگاه، نمک محلول به سدیم هیپوکلریت و هیپوکلرو اسید تجزیه میشود. هیپوکلرو اسید، همان مادهی گندزدایی است که با افزودن هر نوع کلر به آب استخر، تولید میشود. مقدار نمکی که برای سیستم الکترولیز به آب اضافه میکنیم، تقریباً نامحسوس است اما همین مقدار نمک باعث ایجاد حس آرامش در شناگران و نرمی و درخشندگی پوست میشود.
در مقایسه با سیستمهای سنتی گندزدایی استخر با کلر، نگهداری از استخرهایی با سیستم الکترولیز نمکی، کار بسیار کمتری میبرد و عوارض ناشی از کلرامینها نیز در چنین استخرهایی وجود ندارد. همچنین، از آنجا که نمک از قرص کلر ارزانتر است، هزینهی سالانهی نگهداری از استخر کاهش مییابد. پیش از مجهز کردن استخر خود به کلرزن نمکی، اطمینان حاصل کنید که سیستم فیلتراسیون شما با آب نمک سازگاری دارد.
در این سیستم، آب استخر با عبور از یک محفظه در معرض اشعهی UV-C با طول موج ۲۵۴ نانومتر قرار میگیرد. اشعهی فرابنفش با چنین طول موجی قادر است باکتریها، ویروسها و حتی قارچهای موجود در آب را غیرفعال کند. به عبارت دیگر، سیستم UV با تخریب DNA میکروارگانیسمها، از تکثیر آنها جلوگیری میکند. اگرچه این سیستم قادر به گندزدایی آب است اما قدرت اکسیدکنندگی ندارد و نمیتواند آلایندههای موجود در آب را از بین ببرد. از این رو، سیستم UV، برخلاف سیستمهای پیشرفتهای که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم، تاثیر چندانی بر شفافیت آب ندارد.
در استخرهایی که به سیستم UV مجهز هستند، آب تنها زمانی که در حال عبور از محفظهی دستگاه است، گندزدایی میشود. از این رو، نمیتوان این سیستم را به تنهایی برای گندزدایی آب مورد استفاده قرار داد و آب استخر باید همواره حاوی مقدار مشخصی از کلر باشد. با این حال، این سیستمها با تخریب میکروبهای مقاوم به کلر، ضمن کاهش مصرف مواد شیمیایی، بهداشت آب استخر را افزایش میدهند.
دستگاه ازنساز، سیستمی است که با تولید گاز ازن (O3) و تزریق آن به خط دهش سیستم فیلتراسیون، آب را گندزدایی میکند. در چنین سیستمی، مولکول های اکسیژن (O2) با استفاده از انرژی الکتریکی با ولتاژ بالا (روش Corona Discharge) یا اشعهی فرابنفش با طول موج ۱۸۵ نانومتر (روش UV)، تجزیه شده و مولکولهای ازن تشکیل میشوند. ازن، گندزدای بسیار قدرتمندی است که کلیهی میکروبها (حتی آنهایی که نسبت به کلر مقاوم هستند) را از بین میبرد و فلزات محلول در آب را به حالت نامحلول در میآورد تا فیلتر بتواند آنها را به دام بیندازد. قدرت اکسیداسیون ازن، صد برابر کلر است. این ماده، با حذف کلرامینها، نیاز به شوک دادن به استخر برای حذف کلرامینها را از بین میبرد و میزان اثرگذاری کلر آزاد آب استخر را نیز بهبود میبخشد.
مولکولهای ازن، عمر کوتاهی دارند و بیشتر آنها، پیش از آنکه آب به کاسهی استخر برگردد، تجزیه میشوند. از این رو، ضروری است که آب استخر همواره حاوی مقدار مشخصی کلر باشد و سیستم ازن به عنوان مکملی برای سیستم گندزدایی با کلر مورد استفاده قرار گیرد. ازن، گازی سمی است و امکان تجمع آن در موتورخانه و زیر روکش استخر وجود دارد. از این رو، سیستم باید شامل اتاقکی برای تخریب ازن باقیمانده باشد. گاز ازن همچنین میتواند باعث بروز خوردگی در اورینگها، روکش و دیگر تجهیزات استخر و جکوزی شود.
سیستم “گندزدایی استخر” AOP (Advanced Oxidation Processes)، شامل مجموعهای از فرآیندهاست که به تولید رادیکالهای هیدروکسیل میانجامد. هیدروکسیلها، مولکولهایی بسیار واکنشپذیر هستند که نیمه عمر آنها به اندازهی کسری از ثانیه است و وقتی به آب استخر و جکوزی تزریق میشوند، عمل گندزدایی را به روشی سریع و موثر انجام میدهند.
متداولترین سیستم AOP برای گندزدایی آب استخر و جکوزی، سیستمهای ترکیبی ازن و UV هستند. در این سیستمها، گاز ازن که از تجزیهی مولکولهای اکسیژن تشکیل شده است، در آب حل میشود و سپس با عبور از یک محفظه، در معرض اشعهی UV قرار میگیرد. این فرآیند منجر به تشکیل هیدروکسیل میشود که آب را گندزدایی کرده و سپس به سرعت به اکسیژن تبدیل میشود.
بسیاری، سیستمهای AOP را آینده فناوری گندزدایی استخر میدانند زیرا این سیستمها در اکسیداسیون آلایندهها، کلر ترکیبی (کلرامین) و عوامل بیماری زا بسیار موثر هستند و این کار را بسیار سریع انجام میدهند. این سیستم، میزان مصرف مواد گندزدا و سایر مواد شیمیایی را کاهش میدهد و در عین حال، شفافیت، کیفیت و بهداشت آب را به میزان چشمگیری بهبود میبخشد. با این حال، نصب این سیستمهای ترکیبی، تا حدودی پیچیده است. لامپ UV بکار رفته در این سیستم که قادر به تولید اشعهی فرابنفش با دو طول موج مختلف (۱۸۵ و ۲۵۴ نانومتر) است، باید هر ماه تمیز شده و به صورت دورهای تعویض شوند.
شرکت میراب آرین
میراب آرین، انواع تجهیزات گندزدایی استخر و جکوزی را از بهترین برندهای اروپایی تامین میکند؛ از تجهیزات سادهای همچون کلرزنهای شناور گرفته تا تجهیزات پیشرفتهای همچون کلرزن نمکی و سیستمهای AOP. این شرکت همچنین با واردات و تولید انواع مواد شیمیایی استخری و عرضهی تست کیت برای آزمایش پارامترهای شیمیایی آب استخر، به شما کمک میکند که شفافیت، بهداشت و کیفیت آب استخر و جکوزی خود را حفظ کنید.
محصولات
IML اسپانیا
مناسبترین روش برای اضافه کردن کلر به آب، استفاده از دستگاه کلرزن خطی است که در سیستم فیلتراسیون نصب میشود. کافی است قرص کلر را در دستگاه قرار دهید و شیر تزریق آن را تنظیم کنید تا هربار که آب از سیستم فیلتراسیون عبور میکند، مقدار مشخصی از کلر به آن تزریق شود و آب استخر، همواره حاوی مقدار کافی از کلر باشد. IML اسپانیا، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان اروپایی تجهیزات و لوازم استخر و جکوزی است. کلرزن خطی این برند، برای گندزدایی آب استخر و جکوزی بکار میرود. نصب آسان در سیستم به صورت in-line یا off-line (بای پاس)، نگهداری آسان به دلیل برخورداری از شیر جهت تخلیه ذرات باقیمانده در محفظه و قابلیت تنظیم میزان تزریق کلر از ویژگیهای کلرزن خطی IML به شمار میروند.
KOKIDO هنگ کنگ
میراب آرین همچنین کلرزن خطی بزرگ و کوچک کوکیدو (با ظرفیت ۴ و ۸/۱ کیلوگرم کلر) را برای گندزدایی انواع جکوزی و استخرهای خصوصی تا حجم ۱۰۰ متر مکعب عرضه میکند. قابل تنظیم بودن میزان تزریق کلر و نصب آسان در سیستم با استفاده از کانکشن های رزوهای یا چسبی، از ویژگیهای این محصول به شمار میرود.
کلرزن شناور نیز یکی دیگر از محصولات این برند است که به ویژه برای جکوزیها و حوضچههای آب سرد کاربرد دارد. برای گندزدایی آب با این محصول، فقط کافی است که قرص کلر را داخل کلرزن قرار دهید و میزان تزریق کلر را با استفاده از دریچه های موجود در قسمت پایین محصول، تنظیم کنید. با شناور شدن کلرزن روی آب استخر، قرص کلر به تدریج در آب حل شده و کلر به آب اضافه میشود.
این برند همچنین محصولاتی کاربردی را برای آزمایش سریع و دقیق آب استخر و جکوزی در منزل عرضه میکند. تست کیت ۳ کارهی KOKIDO برای سنجش میزان کلر آزاد، pH و قلیائیت کل آب و تست کیت ۶ کارهی KOKIDO نیز برای سنجش میزان کلر کل، کلر آزاد، pH، قلیائیت کل، سختی کلسیم و سیانوریک اسید آب استخر بکار میرود.
BS POOL اسپانیا
برند اسپانیایی BS POOL، کلرزنهای نمکی با ظرفیتهای مختلف را برای گندزدایی استخرهای خصوصی و عمومی عرضه میکند. محصولات این برند، مجهز به سل الکترولیز با طول عمر ۱۰۰۰۰ ساعت و کنترل پنل پیشرفته با صفحه نمایش دیجیتال هستند. اندازهگیری و تنظیم هوشمند میزان دو پارامتر مهم شیمیایی آب یعنی pH و کلر از طریق سنسورهای pH و Redox و همچنین اجرای شوک کلر به صورت اتوماتیک توسط کنترل پنل دستگاه امکانپذیر است.
نگهداری آسان از سل الکترولیز، یکی دیگر از ویژگیهای کلرزنهای نمکی BS POOL به شمار میرود: امکان پلاریته معکوس به منظور رسوب زدایی سل وجود دارد که منجر به افزایش طول عمر آن میشود.
Filtreau هلند
سیستمهای گندزدایی UV و ازن-UV برند Filtreau، بهداشت و سلامت آب استخرهای شنا را تضمین کرده و میزان مصرف کلر را تا ۹۰% کاهش میدهند. از آنجا که این سیستمها از محفظهی بزرگ برخوردار هستند، آب برای مدت زمان طولانیتری در معرض اشعهی UV قرار میگیرد و حداقل افت فشار در سیستم ایجاد میشود. جنس محفظه از استنلس استیل ۳۱۶ است که مقاوم ترین نوع استیل در برابر زنگ زدگی و خوردگی شیمیایی به شمار میرود و استفاده از این سیستمها برای استخرهای آب نمک را نیز امکانپذیر میسازد. پولیش کاری سطح داخلی محفظه، باعث شده است که تجمع رسوبات به حداقل برسد و اثرگذاری اشعهی UV نیز به میزان ۳۵% افزایش پیدا کند.
Microdos ایتالیا
Microdos، طیف گستردهای از انواع دوزینگ پمپ را برای کاربردهای مختلف، طراحی و تولید میکند. محصولات این برند بطور ۱۰۰% در ایتالیا ساخته میشوند و دارای نشان CE هستند. دوزینگ پمپها، برای تزریق دوز مشخصی از مواد شیمیایی به جریان آب یا گاز طراحی شدهاند و در استخرهای شنا نیز به منظور تزریق اسید برای به تعادل رساندن سطح pH آب بکار میروند.
Piscimar اسپانیا
شرکت اسپانیایی BEHQ، خط کاملی از انواع مواد شیمیایی استخری را با برند Piscimar عرضه میکند. محصولات این برند برای به تعادل رساندن پارامترهای شیمیایی آب (همچون pH، قلیائیت کل و سختی کلسیم) و برطرف کردن مشکلات رایج استخرهای شنا (همچون سبز شدن آب، کدر شدن آب، نشتی استخر، تشکیل فوم و کف در آب و انباشت رسوب روی سطوح و تجهیزات) بکار میروند. Piscimar همچنین محصولاتی دیگری برای تمیز کردن سل الکترولیز کلرزن نمکی و پاک کردن خط آب از روی دیوارهی استخر دارد.
برند ایرانی MEGA POOL
ازن ساز هوا خنک MEGA POOL OZONE، محصولی فوقالعاده برای گندزدایی آب استخرهای شنا تا حجم ۸۰ متر مکعب است. از آنجا که غلظت ازن تولید شده به روش Ultraviolet Light کمتر است و لامپ UV مورد استفاده در این روش نیز باید هر چند سال یکبار تعویض شود، تولید ازن در دستگاه ازن ساز مگاپول به روش Corona Discharge صورت میگیرد. با توجه به اینکه در فرآیند تولید ازن به این روش، گرمای زیادی تولید می شود، مولدهای ازن مگاپول به فن خنک کنندهی پرقدرت مجهز شدهاند. هوای مورد نیاز برای فرآیند تولید ازن نیز توسط کمپرسور داخلی با راندمان بالا تامین میشود.
میراب آرین، دو محصول جدید از برند MEGA POOL CLEAR را برای شفافسازی آب و جلوگیری از رشد جلبک در آب استخر عرضه میکند. شفاف کنندهی آب استخر Cuagulant، نوعی منعقدکنندهی قوی است که باعث افزایش شفافیت آب و بهبود عملکرد فیلتر تصفیه میشود. ضد جلبک Algaeclean، برای جلوگیری از رشد جلبک بکار میرود و به عنوان یک راهکار سریع برای رفع مشکل سبز شدن آب استخر نیز کاربرد دارد.