به طور معمول، استخرهای شنا با استفاده از قرص کلر، کلرزن نمکی، سیستم کارتریجی یا سیستم های دیگری تمیز میشوند که کلر را با سرعت پایین و در دوز کم به استخر میافزایند. اما وقتی کلر موجود در استخر تاثیر لازم را نمیگذارد، احتمالاً نیاز است که به استخرتان شوک بدهید. برای شوک دادن به استخر، گزینه های مختلفی وجود دارند. بسیاری از استخرداران میخواهند بدانند که بهترین راه شوک دادن به استخر چیست. در این مقاله، شوک کلر استخر را با شوک غیرکلر مقایسه خواهیم کرد.
مقایسه ی شوک کلر با شوک غیرکلر استخرهای شنا | |
ماده ی شوک، چه از نوع کلری و چه از نوع غیرکلری، اکسید کننده ای قوی است. افزودن شوک به استخر باعث اکسید شدن و از بین رفتن ذرات معلق در استخر و افزایش سطح کلر آزاد آب استخر میشود. شوک همچنین میتواند کلر ترکیبی را اکسید کند تا دیگر لازم نباشد که کلر آزاد اینکار را انجام دهد. | |
شوک کلر استخر · بعد از اضافه کردن به آب استخر، نباید تا ۲۴ ساعت در آب شنا کنید. · تثبیت شده نیست و باید هنگام عصر به آب استخر افزوده شود (به جز دی کلر و تری کلر). · خاصیت جلبک کشی و باکتری کشی دارد. | |
کلر مایع | · pH بسیار بالا (>13) · آستر وینیل، سطوح رنگ شده و سایر سطوح حساس را سفید میکند. · یک گالن برای استخری با حجم ۱۰ هزار گالن آب |
کلسیم هیپوکلریت | · pH بالا (<11) · آستر وینیل، سطوح رنگ شده و سایر سطوح را سفید میکند. · باعث افزایش سطح کلسیم استخر میشود. · نیم کیلو برای استخری با حجم ۱۰ تا ۱۵ هزار گالن آب |
لیتیم | · گران قیمت ترین نوع شوک است. · بلافاصله حل میشود، بنابراین آستر وینیل و سایر سطوح را سفید نمیکند. · هیچ باقیماندهای بر جا نمیگذارد. · نیم کیلو برای استخری با حجم ۸ هزار گالن آب |
دی کلر/ تری کلر | · تثبیت شده است و نور خورشید بر آن اثری ندارد. · بلافاصله حل میشود، بنابراین به آستر وینیل، فایبرگلاس و غیره آسیبی وارد نمیکند. · باعث افزایش سطح کلسیم استخر نمیشود. · سطح کلر آزاد را بسیار بالا میبرد و برای از بین بردن جلبک استخری ایده آل است. |
شوک غیرکلر · میتوانید ۱۵ دقیقه بعد از اضافه کردن به آب، در استخر شنا کنید. · خاصیت جلبک کشی و باکتری کشی ندارد. · کلر ترکیبی و ذرات معلق در استخر را اکسید میکند. · میتوانید آن را در طول روز به آب استخر اضافه کنید (کلری در کار نیست که تحت تاثیر نور خورشید از بین برود.) | |
اکسیدکننده (MPS) | · pH نه چندان بالا (حدود ۹) · سطوح را سفید نمیکند. · ذرات معلق در استخر و کلر ترکیبی را تجزیه میکند اما خاصیت جلبک کشی و باکتری کشی ندارد. |
شوک چیست؟
حتماً تابحال برایتان پیش آمده که به استخری سرپوشیده بروید، نفس عمیق بکشید و بوی تند کلر مشامتان را آزار دهد؟ ممکن است فکر کنید که بوی کلر به معنی تمیز بودن استخر است. هرچه باشد، حتما مقدار زیادی کلر در آب آن استخر وجود دارد که چنین بوی تندی را ایجاد کرده است. اما واقعیت این است که کلری که بویش به مشام شما میرسد، از آن نوع کلری نیست که استخر را تمیز نگه میدارد.
کلر موجود در استخر، بر دو نوع اصلی است. کلر آزاد، کلری است که ذرات معلق در استخر را اکسید میکند و کار گندزدایی استخر را انجام میدهد. کلر ترکیبی، کلری است که قبلاً کار گندزدایی را انجام داده است و دیگر فایده ای ندارد. کلر ترکیبی، کلرامین نیز نامیده میشود. همین کلر ترکیبی است که بوی تند کلر را ایجاد میکند و در دوزهای بالا، سمی بوده و برای شناگران مضر است.
هنگامی که سطح کلر ترکیبی آب استخر شما به بیش از ppm 3/0 (قطعه در میلیون) برسد، باید به استخرتان شوک بدهید. ماده ی شوک، چه از نوع کلری یا غیرکلری، اکسید کننده ای قوی است. افزودن شوک به استخر باعث اکسید شدن و از بین رفتن ذرات معلق در استخر و افزایش سطح کلر آزاد آب استخر میشود. شوک همچنین کلر ترکیبی را اکسید کرده و آن را به صورت گاز آزاد میکند. بدین ترتیب، سطح کلر کل موجود در آب استخر شما کاهش یافته و شنا کردن در آن لذتبخش تر میشود.
انواع شوک کلر
شوک کلر، سه نوع اصلی دارد: کلر مایع (سدیم هیپوکلریت)، کَل هیپو (کلسیم هیپوکلریت) و لیتیم (لیتیم هیپوکلریت). همگی اینها آنچه که مد نظر ماست را به خوبی انجام میدهند اما تفاوتهای چشم گیری دارند. ماده ی اصلی همه ی آنها، کلر است اما حاوی مواد دیگری هم هستند که بر عملکرد آنها تأثیر میگذارد. اینکه کدام نوع از شوک کلر مناسب استخر شماست کاملاً به شرایط شما بستگی دارد.
بیایید هر سه نوع شوک کلر استخر را با جزئیات بیشتر مورد بررسی قرار دهیم تا مشخص شود که در هر موقعیت باید از کدام نوع شوک کلر استفاده کنیم.
کلر مایع
کلر مایع نسبتاً ارزان قیمت است. سطح pH این نوع شوک کلر از همه بالاتر است. این نوع شوک کلر استخر در دوزهای بالا ممکن است مشکل ساز شود و سطوح رنگ شده، آستر وینیل و سایر سطوح لطیف یا حساس را سفید کند. با این حال، با استفاده از مقدار نسبتاً کمی از این ماده، یعنی حدود ۱ گالن به ازای هر ۱۰ هزار گالن از آب استخر، میتوان نتیجه ی مطلوب را بدست آورد. توصیه میشود که پس از استفاده از کلر مایع، به مدت ۲۴ ساعت وارد استخر نشوید. هنگامی که کلر مایع اکسید شود، آب استخر به آب نمک معمولی تبدیل میشود.
کَل هیپو
کلسیم هیپوکلریت به صورت پودری و در غلظتهای مختلف موجود است. این ماده مثل کلر مایع، گزینه ای نسبتاً ارزان قیمتی برای شوک دادن به استخر است. pH این ماده بالا است اما از کلر مایع پایینتر است. از این رو، برای استخرهای وینیلی یا سایر سطوحی که مستعد سفیدشدگی هستند، یا نباید از این ماده استفاده کنیم یا باید با احتیاط از آن استفاده کنیم. دوز مصرفی از این ماده نیز نسبتاً پایین است، حدود نیم کیلو به ازای هر ۱۰ تا ۱۵ هزار گالن آب، که البته به اینکه از کلسیم هیپوکلریت با چه غلظتی استفاده شود هم بستگی دارد.
کَل هیپو حاوی اسید سیانوریک (CYA) نیست. این امر اگرچه نکته ی مثبتی است اما باعث میشود که استخر شما به مراقبت بیشتری نیاز داشته باشد. اسید سیانوریک، ضد آفتاب کلر است و از آن در برابر تاثیر مخرب اشعهی فرابنفش خورشید محافظت میکند. بنابراین بهتر است کَل هیپو را موقع عصر به استخر اضافه کنید تا بتواند هنگامی که آفتاب کم است و همچنین در طول شب، تاثیر خود را بگذارد. این ماده، سطح کلسیم آب را بالا میبرد. بنابراین اگر سطح کلسیم استخرتان بالاست، بهتر است نوع دیگری از شوک کلر را انتخاب کنید.
توصیه میشود که پس از افزودن کَل هیپو به آب استخر، ۱۸ تا ۲۴ ساعت یا تا زمانی که سطح کلر کل آب استخرتان به ۲ تا ۴ ppm برسد، در استخر شنا نکنید.
لیتیم
لیتیم، گرانترین گزینه برای شوک دادن به استخر است. با این حال، خوبی این ماده این است که فوراً حل می شود و بنابراین برای استخرهای وینیلی یا سایر سطوحی که مستعد سفید شدن هستند، ایده آل است. این ماده همچنین هیچ باقیمانده ای بر جا نمیگذارد و سطح کلسیم استخر را هم بالا نمیبرد. از این رو، اگر سختی آب استخرتان بالاست، لیتیم میتواند گزینه ی مناسبی برای شما باشد. با این حال، میزان مصرفی این ماده از سایر انواع شوک کلر بیشتر است، یعنی نیم کیلوگرم به ازای هر ۸ هزار گالن آب. این ماده، به دلیل قیمت و میزان مصرف بالاتر، معمولاً فقط برای استخرهای مسکونی کوچکتر مورد استفاده قرار میگیرد و به ندرت برای استخرهای عمومی از آن استفاده میشود.
مانند دیگر انواع شوک کلر، بهتر است پس از اضافه کردن شوک لیتیم، به مدت ۲۴ ساعت در استخر شنا نکنید.
دی کلر و تری کلر
دی کلر و تری کلر، انواع دیگری از شوک کلر بوده که به صورت قرص یا دانه های گرانول موجود هستند. برخلاف سایر شوک های کلر، به آنها کلر تثبیت شده میگویند چراکه فرمولاسیون آنها به گونه ای است که در برابر تاثیر مخرب اشعه ی فرابنفش خورشید مقاوم هستند. به همین دلیل است که از آنها برای ضد عفونی کردن استخرهای روباز استفاده میشود. دی کلر و تری کلر از سطح بسیار بالایی از کلر برخوردار هستند و بنابراین، جلبک کشهای بسیار قدرتمندی به شمار میروند.
شوک غیرکلر
شوک غیرکلر حاوی ترکیبی از اکسیژن و پتاسیم است. اکسون (Oxone)، پتاسیم مونو پرسولفات یا پتاسیم پروکسی مونوسولفات، نام های دیگری هستند که شوک غیرکلر را به آنها میشناسند و به صورت مخفف به آن MPS میگویند.
شوک غیرکلر، مزایای بالقوه ی زیادی دارد: بلافاصله در آب حل میشود و هیچ باقیمانده ای به جا نمیگذارد، حدود نیم کیلو از آن برای هر ۱۰ هزار گالن آب کافی است، برای اکسیداسیون ذرات معلق در آب مانند سلول های مرده ی پوست، عرق، ضد آفتاب، گرد و خاک، برگ و غیره بکار می رود و کلرامین را هم اکسید میکند.
برخلاف شوک کلر، pH شوک غیرکلر پایین یعنی ۹ است و از نظر pH، بین آب اقیانوس و صابون دست قرار میگیرد. pH شوک های کلر نزدیک pH مواد شوینده ی خانگی است. از آنجا که pH شوک های غیرکلر از pH همتایان کلری آنها پایین تر است، میتوان تنها ۱۵ دقیقه پس از اضافه کردن شوک غیرکلر به آب استخر، شنا کردن در استخر را از سر گرفت. شوک غیرکلر همچنین آستر، سطوح رنگ شده و کاسه ی استخر را سفید نمیکند.
عیب اصلی شوک غیرکلر این است که جلبک ها و باکتری های بیماری زا را از بین نمی برد. از این رو، بهتر است در مواقعی که آب استخر کدر شده یا سطح کلر ترکیبی آن بسیار بالاست، از شوک کلر استفاده کنید. اما اگر میخواهید با جلبک های استخری مقابله کنید یا در شرایطی که شناگران زیادی از استخر استفاده میکنند، شوک غیرکلر خیلی به کار نمی آید.
نتیجه گیری
شوک غیرکلر برای مواقعی مناسب است که میخواهید از شر زباله های طبیعی خلاص شوید و یا مشکل کدر شدن آب را برطرف کنید و بعد بتوانید بلافاصله در آب شنا کنید. این ماده برای کاهش کلر ترکیبی نیز موثر است. اما اگر دچار مشکل جلبک های استخری هستید یا افراد زیادی از استخر استفاده میکنند و نگرانی اصلی شما، باکتری های بیماری زا هستند، فقط شوک کلر به کار شما می آید. بهتر است هنگام استفاده از اکثر انواع شوک کلر، ماده ی شوک را هنگام عصر به آب بریزید تا پیش از آنکه اشعه فرابنفش خورشید بتواند اثرات مخرب خود را بگذارد، کلر کارش را انجام داده باشد.
اگر در مورد شوک دادن به استخرتان سؤالی دارید یا دائماً دچار مشکل جلبکه ای استخری یا کدر شدن آب استخر هستید، با کارشناسان میراب آرین تماس بگیرید.