سونا خشک

نخستین نشانه‌های سونا خشک در میان بومیان اروپا، آسیای شمالی و آمریکای شمالی و جنوبی دیده شده است. در این میان، فنلاندی‌ها تنها ملتی بودند که این سنت 2000 ساله را توسعه دادند تا امروزه به عنوان سونا خشک شناخته شود. امروزه، در سراسر جهان، سونا خشک را مترادف با سونا سنتی فنلاندی می‌دانند.

فنلاندی‌ها در اصل مردمی کوچ نشین بودند. آنها از پوست حیوانات چادر می‌ساختند و درون چادر آتش روشن می‌کردند. به تدریج، هوای درون چادر گرم و مرطوب می‌شد و فنلاندی‌ها برای نظافت و پاکسازی در این چادرها می‌نشستند.

به تدریج، فنلاندی‌ها کوچ نشینی را کنار گذاشتند و در محلی ثابت مستقر شدند. بدین ترتیب، سوناهای بخار هم ساختاری جدید و دائمی‌تر پیدا کردند و بر اهمیت آنها افزوده شد. اولین اتاق‌های سونا، حفره‌هایی بودند که در زمین حفر شده و با پوست حیوانات یا شاخ و برگ درختان پوشانده می‌شدند. بعدها، کلبه‌هایی چوبی ساخته شدند که آنها را با تلی از سنگ گرم می‌کردند. هنگامی که آتش، خاموش می‌شد و دود آن پراکنده می‌گردید، گرمای باقیمانده در سنگ‌ها باعث می‌شد که کلبه تا ساعت‌ها گرم بماند. این نوع سونا تا صدها سال رواج داشت و بیشتر سنت‌ها و اعتقادات فنلاندی‌ها درمورد سونا نیز در همین دوران شکل گرفت.

با فرارسیدن دهه 1920، هیترهای آهنی که دود آنها از طریق دودکش خارج می‌شد، جای سونای دود را گرفتند. اولین هیترهای برقی سونا در دهه 1950 در آمریکا ساخته شدند و این فناوری به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت و به کشور زادگاه سونا هم رسید. هیتر برقی، بهره‌گیری از سونا خشک را برای همه آسان‌تر کرد. تخمین زده شده است امروزه در کشور فنلاند با حدود 5 میلیون نفر جمعیت، 2 میلیون سونا وجود دارد. بنابراین می‌توان گفت ملتی که سونا خشک را ابداع کردند، هنوز هم ذره‌ای درمورد فواید آن شک ندارند.

هیتر سونا خشک، سنگ‌های سونا را گرم می‌کند و گرمای ساتع شده از سنگ‌های سونا، باعث ایجاد حرارتی یکنواخت در اتاق سونا می‌شود. اغلب در مجاورت هیتر سونا خشک، دریچه‌ای برای تهویه هوا و خارج کردن هوای مرطوب تعبیه می‌شود تا هوای اتاق تا حد امکان خشک باقی بماند. علاوه بر این، اتاق‌های سونا خشک از چوب درختانی همچون صنوبر، کاج و سرو ساخته می‌شوند. چوب قادر است با جذب رطوبت بیش از حد هوا، محیط را کاملاً خشک نگه دارد تا دمای اتاق تا حد مطلوب بالا برود.

سونا خشک، برای سلامت قلب و عروق مفید است. برخی پژوهش‌ها ثابت کرده‌اند که سونا خشک برخی از بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا، آلزایمر و نارسایی قلبی را تسکین می‌دهد.

نصب اتاق‌ سونا خشک بسیار آسان‌تر از سونا بخار است. برای این منظور فقط کافی که محلی در اتاق یا زیر زمین منزل‌تان را در نظر بگیرید و اتاق سونای پیش ساخته را در آن نصب کنید. البته باید از قبل برقکار بیاورید تا سیم‌کشی مورد نیاز (برای هیتر سونا، کنترل پنل سونا یا چراغ سونا) را برایتان انجام دهد.

تمیز و استریل نگه داشتن سونا خشک نیز از سونا بخار آسان‌تر است چراکه هوای داخل اتاق سونا، خشک است و همین امر، امکان رشد کپک و باکتری را به شدت پایین می‌آورد. لازم است که سطوح چوبی سونا را تقریباً هر شش تا دوازده ماه یکبار با روغن مخصوص بپوشانید تا در برابر حرارت از چوب محافظت شود. کنترل آفات هم یکی دیگر از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد چراکه محیط گرم و خشک اتاق سونا ممکن است موجوداتی مانند سوسک و موش را که به دنبال یک مخفیگاه گرم و خوب هستند به خود جذب کند.

لازم به ذکر است که تمیز نگه داشتن چوب در طولانی مدت دشوار است و لازم است که چوب بکار رفته در اتاق سونا را پس از گذشت چند سال به کلی تعویض کنید. برای تمیز کردن سطوح چوب می‌توانید از تمیزکننده‌های مخصوص یا مخلوطی از آب و جوش شیرین استفاده کنید. سعی کنید از آبی استفاده کنید که فاقد هرگونه املاح باشد تا از تشکیل رسوب روی سطوح اتاق سونا جلوگیری شود.